Trehjulsykla og lerkesang
April e kort men dagan lang
Og overalt e det store ting på gang
Gåsunga, hestehov og løvetann
Unge hjerta som står i brann
Selv om det regna i bøtta og spann
Og innimellom titta sola frem
Og får mæ te å tenk på alle dem
Som nu går rundt og lengta hjem

(Terje Nilsen)

Vi sleit av dag etter dag på kalenderen. Tida vart samla i ei mappe så vi kunne telje kor mange dagar det vart til slutt. Gradvis gjekk eg frå å hate å vere der, til på ein merkeleg måte å føle meg heime.

Det er rart korleis en unntakstilstand kan få kvardagspreg og rutine.
Det er rart korleis ein gruer seg til den dagen ein skal tilbake til heim og kvardagsliv, og at ein på en bisarr måte heller vil vere på et sjukehus. Det er rart å sjå korleis ungen er seg sjølv til forveksling lik, men samstundes sjå og kjenne på at det er noko som er annleis. Noko som er vanskeleg å setje ord på og forklare både for seg sjølv og dei nærmaste. Det er rart å sjå at verden gjekk – og går vidare, sjå at årstider skifter, mens livet og tilværet vårt er totalt annleis og står på staden kvil. Det er rart å kjenne at ein lever inne i ei sånn glaskule med snø som ein rister på, og sjå ut på verda langt der borte.
Det er rart å merke at man ein opplevast som negativ og pessimistisk fordi ein tenker og føler og reagerer som ein gjer når ein sjølv trur at ein forholder seg til fakta, kjensgjerningar og spesialistutsegn. Når ein tenkjer og føler og reagerer ut i frå dette. Ut i frå det ein opplever, erfarer og strir med i kvardagen. Ut i frå det ein står i døgeret rundt.
Det er rart å tvila på seg sjølv og lure på om ein er litt løyen i hovudet når ein tenker og føler som ein gjer. Det er rart å ha kjent seg så einsam som ein aldri har gjort, sjølv om ein har hatt folk rundt seg til ein kvar tid, anten det no var familie eller personale.

Desse orda skreiv eg då. Og desse orda gjeld framleis.
Men nettopp då er det fantastisk, forbi all fatteevne, å bli kjend med andre foreldre, andre pasientar, andre pårørande som til tross for ulike skader, konsekvensar og utgangspunkt finner seg i same båt. Som tenker og føler og opplever akkurat slik som ein gjer sjølv. Som gjer at ein sukker letta og forstår at ein er heilt normal, men plassert i ein situasjon som gjer noko med ein. Som endrar ein.

Eg vart kjent med mødrer som ligg få veker etter oss i løpet, og fleire år framfor oss i løpet. Vi vart førebudd på korleis ‘livet der ute’ var, eller kan vere.

Etter heimkomsten i fjor, har eg møtt enno fleire. Fleire med same tankar, same kjensler og same opplevingar. Same einsemd. Det visar seg at vi ikkje er åleine nokon av oss.
Kjensla av å finne fellesskap og forståing har gjort livet lettare. For det er umogleg for andre å forstå, viss ein ikkje har vandra same vegen sjølv. Kontakt og spirande nye vennskap har blitt knytt, og desse var utroleg viktig å ta med seg vidare når vi skulle heim og møte kvardagen att med et brak en vakker dag i mai. Nokon å snakke med når ein føler seg åleine. Nokon som forstår deg på dei djupaste plan, når ein føler at ingen andre gjer det.

Sjølvsagt har eg hatt folk rundt meg som forstår og. Og det de ikkje har forstått, har dei akseptert.
Allereie eit par dagar etter ulukka byrja støttemeldingane å strøyme inn. Frå familie, vener, kollegaer. Frå folk eg knapt kjende.

Orda og omtanken greip med varme hender om hjartet. Alle desse små og store teikna på interesse og empati, som viste meg at vi ikkje var åleine. Sjølv om eg ikkje alltid orka å svare.

Etterkvart dabba det gradvis av. Særleg etter at vi vart utskrive og kom heim. Når ein vert utskrive frå sjukehus tek samfunnet det for gjeve at både pasient og pårørande er restituert, og går attende til livet slik det meir eller mindre var. Slik er det ikkje. Det er då det byrjar. Det er då ein treng støtte, hjelp og å vete at ein framleis har nokon. Den nye kvardagen dei fleste braklandar i er som regel utmattande og beinhard, og sjølv har ein ikkje krefter til å vedlikehalde sosiale relasjonar. Litt etter litt vert ein gjeve opp av verda, fordi ein ikkje responderer slik ein gjerne skal og bør. Seier ein nei mange nok gonger minskar invitasjonar til samvær og kontakt. Umerkeleg forsvinn sosialt nettverk, og einsemda snik seg inn i tilværet.

Ikkje gjev oss opp! Held fram å ta kontakt, held fram med å mase. Hald ut dei mange avslaga. Det å bli spurd betyr så mykje sjølv om ein ikkje orkar så ofte.

Vår nye veg var så vidt byrja, og vi ante ikkje kor den skulle føre oss. Det var berre å ta ein ting, ein time og ein dag av gangen. Ete elefanten bit for bit. For ikkje ein gong ‘pedahøyter’ og ekspertar kunne – og kan med sikkerhet seie kva og korleis og korti. Og i likskap med alle dei andre foreldra, vart ein gal av å ikkje få konkrete svar eller framtidsutsiktar, uansett kor mykje ungen hoppa og spratt og balanserte og på mange måtar framstod så bra som ho gjorde.
Men det var god mental trening, viss man vel og klarer å sjå det sånn, i å vere til stades her og no. Ikkje tenke eller bekymre seg om verken fortid eller framtid.
Livet skulle verte bra igjen det og, anten det blir som før eller ikkje. Det var snart sumar, og eg ville prøve å fylle tida med riktige og viktige ting. Med gode opplevingar. Små glimt av gull.                                                                                                                   Eg ser no at eg var optimistisk då eg skreiv dette. Teori og praksis går ikkje alltid hand i hand i slike tilfelle.

I blant kom det vonde tankar smygande inn i hovudet på jenta. Det kom fram at ho trudde det heile var hennar feil. At det var hennar feil at faren og eg i blant vart sinte på kvarandre og krangla. Hennar feil at ikkje heile familien kunne vere samla på ein plass i same by. At tvillingbroren var lei seg heile tida fordi han sakna mamma. At ho ikkje kunne gå på skulen.

Alt berre fordi ho hadde skada seg og måtte vere så lenge på sjukehus.

Ein kveld var ho heilt ute av seg. Eg antok ho var overtrøytt eller hadde hovudverk. Ho ville ikkje seie kva det var, men etter litt overtaling ramla alle tankane hulkande ut.                                                – Jenta mi! Eg drog henne inn i ein trøysteklem og vogga henne i armane til pusten hennar roa seg, – ingenting er din feil! Sånt skjer. Det er ikkje nokon sin feil. Viss det skal vere nokon sin feil at du skada deg, så må det vere… Eg tenkte hardt….      – eh.. kommunen og dei!                                                                                                    Ungen hadde ikkje peiling på kva eller kven kommunen og dei var.

– Det er dei som eig vegen du landa på.                                                                        Ho sette seg bestemt opp i senga og ville skriva til kommunen og be dei skjerpa seg. Eg skreiv, ho dikterte:                                                                                                 «Kjære kommunen og dei. De må sette opp gjerde med ein gong, så det vert trygt for ungar å ake i hagen til venene våre».

Deretter slokna ho.